Προκαλών οργανισμός: Xanthomonas campestris pv.citri.
Το Xanthomonas campestris είναι αερόβιο αρνητικό gram βακτήριο. Η
μέγιστη θερμοκρασία για την ανάπτυξή του είναι 35-38 C. Ιδανική θερμοκρασία είναι οι 28-30 °C.
Φάσμα προσβαλλομένων: Η ασθένεια προσβάλλει όλα τα καλλιεργούμενα είδη του Rutaceae, κυρίως τα Citrus spp., Fortunella spp., και Poncirus spp.
Συχνότητα και σπουδαιότητα : Το citrus canker ανήκει στις πλέον καταστροφικές παθήσεις των εσπεριδοειδών. Η ασθένεια εμφανίζεται σ' όλο τον κόσμο, κατά κύριο λόγο σε περιοχές με αυξημένες βροχοπτώσεις και ταυτόχρονη άνοδο της θερμοκρασίας. Μπορεί ν' αποβεί σοβαρή κατά την βλάστηση και την καρποφορία.
Συμπτώματα και παραλλαγές της ασθένειας:
Το citrus canker υποβαθμίζει φύλλα και καρπούς, αλλά όταν οι συνθήκες είναι ευνοϊκές για την μόλυνση, προκαλεί αποφύλλωση και πτώση βλαστών και καρπών.
Το citrus canker προκαλεί διαρκή επιδείνωση της υγείας του εσπεριδοειδούς και διαρκή ελάττωση της παραγωγής. Στην τελική φάση το δένδρο παύει τελείως να παράγει καρπούς.
Tα συμπτώματα στα φύλλα και τους καρπούς είναι υπερυψωμένα στίγματα περιβαλλόμενα από ελαιώδες περιθώριο και κίτρινο περίγραμμα
Τα τραυματισμένα τμήματα του φύλλου πέφτουν, δίνοντας στο φύλλο όψη τρύπια από πυροβολισμούς. Οι βλάβες αυτές γίνονται ορατές 7-10 ημέρες μετά τη μόλυνση στην κάτω επιφάνεια του φύλλου και σύντομα εμφανίζονται και στην επάνω.
Οι νεότερες μολύνσεις υψώνονται σαν <φλύκταινες> και στις δύο επιφάνειες του φύλλου, ιδιαίτερα όμως στην κάτω επιφάνεια. Αργότερα οι φλύκταινες γίνονται σαν κρατήρες με υψωμένο περιθώριο και βαθουλωμένο κέντρο.
Οι βλάβες στους καρπούς και τους μίσχους εκτείνονται μέχρι το 1 χιλιοστό σε βάθος, και είναι σχεδόν ίδιες μ' εκείνες των φύλλων (Εικ.3).Η εσωτερική ποιότητα του προσβεβλημένου καρπού που παραμένει στο δένδρο μέχρι να ωριμάσει, γενικά δεν επηρεάζεται, τα συγκεκριμένα φρούτα όμως έχουν μικρή εμπορευσιμότητα.
Οι βλάβες στους μίσχους παραμένουν ορατές γι' αρκετό χρονικό διάστημα. Έτσι, οι βλάβες στο μίσχο ενισχύουν τη μακρόχρονη επιβίωση των βακτηρίων.
Η εμφάνιση των βλαβών είναι εποχιακή - συμπίπτει με περιόδους βαριών βροχοπτώσεων, υψηλών θερμοκρασιών και εντεινόμενης ανάπτυξης. Οι παράγοντες αυτοί συνήθως συμπίπτουν με την αρχή του καλοκαιριού στις περιοχές παραγωγής εσπεριδοειδών όπου οι βροχοπτώσεις αυξάνονται ταυτόχρονα με την άνοδο της θερμοκρασίας. Η ασθένεια δεν εμφανίζεται σε περιοχές όπου οι βροχοπτώσεις μειώνονται καθώς ανεβαίνει η θερμοκρασία.
Τα σημάδια της ασθένειας θα πρέπει να είναι φανερά, ακόμα και σε παλαιότερες πληγές, καθώς μάζες βακτηρίων εισρέουν από τις άκρες των εκζεμάτων.
Χωρίς να παρατηρηθεί αυτό το φαινόμενο, δεν πραγματοποιείται διάγνωση για citrus canker.
Κύκλος ασθένειας:
Το canker είναι πολύ μεταδοτικό μέσω της βροχής, του ποτίσματος, του μολυσμένου υλικού και των μολυσμένων μοσχευμάτων.
Το βακτήριο εισέρχεται στο φυτό μέσ' από τους πόρους (στόματα) ή μες από τραύματα. Περισσότερο ευάλωτοι είναι οι νεότεροι ιστοί. Όταν υπάρχει ελεύθερη υγρασία στα τραύματα, τα βακτήρια διαρρέουν και μεταφέρονται και σε άλλα φυτά.
Το κλάδεμα προκαλεί σοβαρούς τραυματισμούς και συνιστά πιθανή είσοδο μολύνσεων. Το ίδιο ισχύει και για τις βλάβες που προκαλούνται από τις κάμπιες leaf miner (Phyllocnistis citrella).
Από τη στιγμή που θα επέλθει η μόλυνση και μέχρι την εμφάνιση των συμπτωμάτων μεσολαβούν 60 ή παραπάνω ημέρες (περίοδος επώασης).
Όλες σχεδόν οι μολύνσεις προσβάλλουν τα φύλλα και τους μίσχους τις πρώτες 6 εβδομάδες μετά την έναρξη της ανάπτυξης. Η πλέον κρίσιμη περίοδος για τη μόλυνση του καρπού είναι οι πρώτες 90 ημέρες μετά την πτώση των πετάλων.
Όποια μόλυνση προκύψει μετά απ' αυτό το χρόνο, οδηγεί στο να σχηματιστούν μικροσκοπικές και ασήμαντες φλύκταινες.
Ο πολλαπλασιασμός των βακτηρίων συνήθως πραγματοποιείται όταν οι βλάβες επεκτείνονται ακόμα, και ο αριθμός των βακτηρίων ανά προσβεβλημένο σημείο σχετίζεται με τη γενική ευαισθησία του ξενιστή.
Τα βακτήρια παραμένουν ζωντανά στο περιθώριο των τραυμάτων στα φύλλα και τους καρπούς μέχρι την πτώση τους. Τα βακτήρια επιβιώνουν και σε τραύματα στα ξυλώδη μέρη του δέντρου γι' αρκετά χρόνια.Τα βακτήρια που πέφτουν πάνω στην επιφάνεια του φυτού, εξουδετερώνονται όταν εκτεθούν σε ξηρές συνθήκες. Η εξουδετέρωση τους επιτυγχάνεται όταν εκτεθούν απευθείας στο ηλιακό φως. Τα εκτεθειμένα βακτήρια επιβιώνουν μόνο για λίγες ημέρες στο χώμα και λίγους μήνες στα απορρίμματα των φυτών που ενσωματώνονται στο έδαφος. Από την άλλη πλευρά, τα βακτήρια επιβιώνουν για χρόνια σε μολυσμένους ιστούς που διατηρούνται ξηρά και χωρίς χώματα.
Αντιμετώπιση:
Η πρώτη γραμμή άμυνας κατά του canker είναι ο αποκλεισμός. Υπάρχουν αυστηροί περιορισμοί στην εισαγωγή αναπαραγωγικού υλικού και καρπών από περιοχές όπου έχει εμφανιστεί η ασθένεια. Δεν υπάρχει χημική ουσία που θα καταστρέψει το βακτήριο εντός του φυτικού ιστού. ΄Όταν εισχωρήσει η ασθένεια σε μια περιοχή, η πλέον αποδεκτή μορφή καταπολέμησης είναι η απομάκρυνση και καταστροφή των μολυσμένων και εκτεθειμένων δέντρων.
Όπου το canker συνιστά μείζον πρόβλημα, η αντιμετώπιση απαιτεί ολοκληρωμένα, κατάλληλα καλλιεργητικά μέτρα, όπως ανεμοφράκτες, αντιμετώπιση του
