Παθογόνο αίτιο: Cochiolobus sativus
με ατελή μορφή Bipolaris sorokiniata, συν.helmintosporium sativum.
Περιγραφή
Οι κονιδιοφόροι είναι μόνοι τους ή σε γκρουπ των 2-3. Τα κονίδια έχουν χρώμα λαδιού, ατρακτοειδές σχήμα, ελαφρώς καμπυλωτά και έχουν φαρδιά μέση με λεπτά άκρα. Τα περιθήκια έχουν χρώμα καφέ προς το μαύρο, σχήμα μπουκαλιού και μέγεθος 340-470 Χ 370-530 μm. Οι ασκοί έχουν σχήμα ατρακτοειδές ή κυλινδρικό, μπορεί να είναι ίσιοι ή ελαφρώς καμπυλωτοί και φέρουν ένα μικρό ποδίσκο στη βάση τους. Τα ασκοσπόρια έχουν χρώμα υαλώδες ή θαμπό χρώμα λαδιού και διαστάσεις 160-360 μm μήκος και 6-9μm πλάτος.
Ξενιστές :
Κριθάρι, σιτάρι, σίκαλη και αγρωστώδη.
Διάδοση και σημασία:
Ο μύκητας είναι ικανός να μολύνει όλα τα μέρη του φυτού. Ο H, sativum μειώνει τη βλαστική ικανότητα, των αριθμό των φυτών που θα βλαστήσουν, και την φυλλική επιφάνεια. Η προσβολή στον αγρό μπορεί να φτάσει από 10% μέχρι 65% το μέγιστο ειδικά αν οι συνθήκες είναι ιδανικές και υπάρχει μεγάλος αριθμός μολυσμένων σπόρων.
Συμπτώματα :
Το πρώτο σύμπτωματα που παρουσιάζονται στο χωράφι είναι οι τήξεις φυταριών Καφέ κηλίδες εμφανίζονται στην κολεοπτίλη πριν τη νέκρωση. Οι μολυσμένες ρίζες γίνονται καφέ και συνεπώς πεθαίνουν. Τα μολυσμένα φυτά που δε σαπίσανε γίνονται καχεκτικά και παρουσιάζουν έντονο αδέλφωμα. Οι τυπικές κηλίδες του μύκητα δημιουργούνται στα φυτά αργότερα. Αυτές έχουν χρώμα σκούρο καφέ και είναι κυκλικές ή ελαφρώς επιμήκεις. Η καρποφορία του παθογόνου είναι ορατή στην επιφάνεια της κηλίδας ειδικά αν η υγρασία του περιβάλλοντος είναι υψηλή. Οι κηλίδες μπορεί να δημιουργηθούν και επάνω στο βλαστό και κυρίως στα γόνατα. Όταν οι κηλίδες ενωθούν μεταξύ τους τότε τα φύλλα μπορεί να πεθάνουν. Όταν ο μύκητας προσβάλει το σπόρο το έμβρυο παίρνει μαύρο χρώμα.
Βιολογικός κύκλος:
Το παθογόνο Η. sativum διαχειμάζει σαν σπόρια ή μυκήλιο στο έδαφος, στα υπολείμματα της καλλιέργειας και στο σπόρο. Η κηλίδες στα φύλλα προκαλούνται από σπόρια του μύκητα που μεταδίδονται με τον αέρα. Η προσβολή της φυλλικής επιφάνειας μπορεί να είναι πολύ έντονη κάτω από υγρές και ζεστές καιρικές συνθήκες. Τα κονίδια που δημιουργούνται στην επιφάνεια των κηλίδων προκαλούν τις δευτερογενείς προσβολές στο χωράφι. Τα νεκρά φυτά μπορούν επίσης να αποτελέσουν πηγές μολύσματος. Η εξάπλωση της ασθένειας ευνοείται με ζεστό και υγρό καιρό , πυκνή φύτευση και ύπαρξη ζιζανίων.
Καταπολέμηση:
Ο παραδοσιακός τρόπος καταπολέμησης είναι η καταστροφή των υπολειμμάτων της καλλιέργειας με κάψιμο ή παράχωμα και καταστροφή των φυτών εθελοντών. Η αμειψισπορά μπορεί επίσης να μειώσει τη δυναμικότητα της ασθένειας. Πολύ σημαντικό ρόλο παίζει επίσης και η ισορροπημένη και όχι υπερβολική αζωτούχος λίπανση όπως επίσης και η σωστή εποχή σποράς.
Η εκκόκκιση και η χημική κατεργασία του σπόρου είναι η καλύτερη μέθοδος για την αποφυγή της εξάπλωσης του παθογόνου. Για την απολύμανση του σπόρου από το μύκητα χρησιμοποιούνται τα ίδια μυκητοκτόνα με το μύκηταPyrenophora teres (βλέπε επάνω). Επίσης τα μυκητοκτόνα φυλλώματος που χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση του μύκητα Pyrenophora teres καθώς και άλλων παθογόνων του κριθαριού, μπορούν να χρησιμοποιηθούν και κατά του H. Sativum.
