Στην πιο ριζική και σαρωτική αλλαγή που έχει γίνει ποτέ στον τρόπο ελέγχου και πληρωμής των κτηνοτροφικών επιδοτήσεων προχωρά η κυβέρνηση, βάζοντας οριστικό τέλος στην εποχή των απλών δηλώσεων ζώων και βοσκοτόπων.
Σύμφωνα με το νέο «Σχέδιο Δράσης» (Action Plan 2) που κατατέθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η ύπαρξη ζωικού κεφαλαίου θα αποδεικνύεται πλέον αποκλειστικά μέσω της διασταύρωσης τιμολογίων.
Αυτή η νέα μέθοδος, που αποτελεί τον πυρήνα της μεταρρύθμισης του ΟΠΕΚΕΠΕ, θα καθορίζει όχι μόνο τις συνδεδεμένες ενισχύσεις, αλλά και την ίδια την επιλεξιμότητα των βοσκοτόπων για την είσπραξη της Βασικής Ενίσχυσης, των Eco-Schemes και της Εξισωτικής.
Το Πρόβλημα: Η Απάτη και η Πίεση της DG AGRI
Η αλλαγή αυτή είναι η άμεση συνέπεια του σκανδάλου του ΟΠΕΚΕΠΕ και της ασφυκτικής πίεσης της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας (DG Agri) της Κομισιόν. Η Ε.Ε. εντόπισε ότι το παλιό σύστημα ήταν διάτρητο:
Το Σκάνδαλο: Οποιοσδήποτε μπορούσε να δηλώσει εικονικά ζώα και ανύπαρκτους βοσκοτόπους (ακόμα και σε νησιά, δηλώνοντας γη στην Ήπειρο μέσω της «τεχνικής λύσης») και να εισπράττει εκατομμύρια, χωρίς κανέναν πραγματικό έλεγχο.
- Η Απαίτηση της Ε.Ε.: Η DG Agri απαίτησε από την Ελλάδα να αποδείξει ότι τηρείται η «ελάχιστη γεωργική δραστηριότητα» στους βοσκοτόπους. Με απλά λόγια, να αποδείξει ότι «πατάει ζώο» σε αυτές τις εκτάσεις.
Η Λύση-«Γέφυρα»: Ο Νέος Υπολογισμός Ζώων μέσω ΤιμολογίωνΕπειδή η μόνιμη λύση (ηλεκτρονικός βώλος σε κάθε ζώο) θα πάρει χρόνια, η κυβέρνηση προτείνει στην Κομισιόν μια ενδιάμεση λύση-«βόμβα»: ο πραγματικός αριθμός των ζώων κάθε κτηνοτρόφου θα υπολογίζεται πλέον αντικειμενικά, μέσα από τη διασταύρωση:
- Τιμολογίων Πώλησης Γάλακτος (προς γαλακτοβιομηχανίες)Τιμολογίων Πώλησης Κρέατος (προς σφαγεία)Τιμολογίων Αγοράς Ζωοτροφών
Με βάση αυτά τα εμπορικά δεδομένα, που θα αντλούνται αυτόματα από το myDATA της ΑΑΔΕ, το σύστημα θα υπολογίζει πόσα ζώα μπορεί ρεαλιστικά να συντηρεί μια εκμετάλλευση.
Πώς τα Τιμολόγια «Ξεκλειδώνουν» τη Βασική Ενίσχυση
Εδώ βρίσκεται η μεγαλύτερη αλλαγή. Ο αριθμός των ζώων που θα προκύπτει από τα τιμολόγια θα καθορίζει την επιλεξιμότητα των βοσκοτόπων.
- Ο Κανόνας-«Κλειδί»: Για να είναι ένας βοσκότοπος επιλέξιμος και να «ενεργοποιεί» δικαιώματα Βασικής Ενίσχυσης, Eco-Schemes ή Εξισωτικής, πρέπει να πληροί τον κανόνα της ελάχιστης βοσκοφόρτωσης, που είναι 0,2 Μονάδες Ζωικού Κεφαλαίου (ΜΖΚ) ανά εκτάριο (δηλαδή ανά 10 στρέμματα).
- Η Αναλογία: 1 ΜΖΚ αντιστοιχεί περίπου σε 1 αγελάδα άνω των 2 ετών ή σε 6,7 αιγοπρόβατα.
- Το Αποτέλεσμα: Αν ένας κτηνοτρόφος δηλώνει 1.000 στρέμματα βοσκότοπο (100 εκτάρια), θα πρέπει τα τιμολόγιά του να αποδεικνύουν ότι κατέχει τουλάχιστον 20 ΜΖΚ (δηλαδή περίπου 134 αιγοπρόβατα). Αν τα τιμολόγιά του δικαιολογούν μόνο 50 πρόβατα (7,5 ΜΖΚ), τότε θα πληρωθεί μόνο για τα 375 στρέμματα που αναλογούν στα ζώα του και τα υπόλοιπα 625 στρέμματα θα «κοπούν» από την επιδότηση.
Η αλλαγή αυτή καταργεί οριστικά το μοντέλο «επιδοτούμε τη γη» και το αντικαθιστά με το «επιδοτώ την πραγματική παραγωγή».
Τέλος στην «Τεχνική Λύση»: Βοσκοτόπια Μόνο σε Όμορους Νομούς
Παράλληλα, το ΥΠAΑΤ βάζει τέλος στην πιο σκανδαλώδη πρακτική του παρελθόντος. Η νέα Υπουργική Απόφαση που ετοιμάζεται θα προβλέπει ότι οι κτηνοτρόφοι θα μπορούν να δηλώνουν βοσκοτόπια μόνο εντός της Περιφερειακής τους Ενότητας ή σε όμορες αυτής. Αυτό σημαίνει ότι πρακτικές όπως η δήλωση βοσκοτόπων στον Έβρο από κτηνοτρόφο της Κρήτης, κόβονται οριστικά.
Η Αγωνία των Κτηνοτρόφων
Οι αλλαγές αυτές, αν και κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση της διαφάνειας, προκαλούν τεράστια ερωτήματα και αγωνία:
- Θα προλάβουν οι Αρχές να κάνουν αυτή την τεράστια ανακατανομή των βοσκοτόπων εγκαίρως για την πληρωμή της Βασικής Ενίσχυσης του 2025 (που έχει ήδη μετατεθεί για τον Νοέμβριο);
- Ή μήπως οι κτηνοτρόφοι θα πληρωθούν ακόμα αργότερα από τους γεωργούς, μέχρι να ολοκληρωθεί αυτή η πολύπλοκη διασταύρωση;
Η κυβέρνηση, υπό την πίεση της Κομισιόν και των αγροτικών κινητοποιήσεων, έχει επιλέξει τον δρόμο της ριζικής αλλαγής «εν κινήσει», με τους παραγωγούς να βρίσκονται για άλλη μια φορά εγκλωβισμένοι στη δίνη της μετάβασης.
Πηγή: Agronews.gr